RETİNA HASTALIKLARI
SİNEK UÇUŞMASI
Gözümüzün içinde bulunduğu boşluğu "vitreus" adı verilen yumurta akı kıvamında bir yapı doldurmaktadır. Bu yapı çok ince liflerden oluşur ve lifler çok düzenli yerleşerek göz çevresinde su gibi şeffaflık sağlar. Böylece, gözlerimiz etrafı berrak görür.
Bazı durumlarda bu lifler arası düzen bozulur. Lifler kalınlaşır ve görünür hale geçer. Dolayısıyla, gözümüzün önünde siyah noktalar, uçuşan cisimler, sinekler varmış gibi algılarız.
Göz önünde uçuşan sinekler görmek retina yırtılmasının belirtisi olabilir.
Retina yırtılması erken dönemde teşhis edilirse lazer ile tedavi edilebilir. Tedavide geç kalındığında ise retina dekolmanı (ayrılması) dediğimiz durum ortaya çıkabilir.
Bu durumun tedavisi daha zordur ve körlükle sonuçlanabilir. Dolayısıyla, gözümüzün önünde uçuşan cisimler görmeye başlarsak zaman kaybetmeden göz doktoruna muayene olmamız gerekir.
Gözde sinek ve cisim uçuşması şikayeti; üveit gibi göz içinde reaksiyon yapan hastalıklarda görülebildiği gibi şeker hastalığında da ortaya çıkabilir.
SMD
Makula dejenerasyonu olarak bilinen sarı nokta hastalığı genellikle katılımla geçen, 55 yaş sonrası kişilerde, sigara içenlerde ve yetersiz beslenenlerde sık görülen, ilerlemesi durumunda görme kaybına yol açabilen gözde makula ismi verilen bölgenin bozulmasıyla karakterize bir retina hastalığıdır.
Makula, gözün arkasında yer alan ve detayları görmemize sağlayan bölgedir. Bu bölge sayesinde okuyabilir ya da iğneden ipliği geçirebiliriz. Makula iyi çalışmadığı zaman baktığımız alanda bulanıklık ve karanlıktan şikayet ederiz. Makula dejenerasyonu, merkezdeki görmeyi azaltsa da yanlardan olan görmemizi bozmayacaktır. Örneğin; duvarda bulunan bir saati görebilir, ancak saatin kaç olduğunu söyleyemeyiz. Makula dejenerasyonu tamamen körlükle sonuçlanmaz. Bu hastalar evde kendi işlerini görebilirler ancak tek başına sokağa pek çıkamaz, okuyamaz, yazamaz, televizyon izleyemez ve araba kullanamazlar.
Sarı nokta hastalığının (makula dejenerasyonunun) 2 farklı tipi bulunmaktadır:
Kuru Tip Makula Dejenerasyonu : Çoğu hastada bulunan bir tiptir. Yaşlanmaya bağlı olarak gelişir. Yavaş ilerlediğinden görme kaybı daha azdır ve uzun sürede ortaya çıkar.
Yaş Tip Makula Dejenerasyonu : Sarı nokta hastalığından müzdarip kişilerin %10'unda bulunur. Gözün arka kısmından gelişen anormal damarlanmalar sonucu meydana gelen sızıntılar ve kanamalarla belirti verir. Bu durumda görme kaybı ani ve ciddi seviyededir.
Sarı nokta hastalığı farklı kişilerde değişik belirtilerle ortaya çıkabilmektedir. Bazen bir gözde ileri derecede görme kaybı olduğu halde öteki göz yıllarca sağlam kalabilmektedir. Sarı nokta hastalığına erken dönemlerde tanı koymak pek kolay değildir. Ancak her iki göz birden etkilenirse okurken veya çalışırken zorluk hissedilmeye başlanır. Bu durumda;
BELİRTİLERİ
- Baktığınız noktanın ortasında koyu karanlık bir bölge olur
- Baktığınız noktadaki düz çizgilerde bükülmeler görülür
- Renkler daha soluk görünür
Toplumda özellikle 50 yaş üstü gruplar her 4–5 kişiden birisinde, 85 yaşında ise her iki kişiden birisinde sarı nokta hastalığının belirtileri gözlenebilmektedir.
RİSK FAKTÖRLERİ
Sarı nokta hastalığı için en önemli iki risk faktörü şöyle sıralanabilir:
- İleri yaş: 65 yaşın üzerindeki kişilerin yaklaşık %25'inde sarı nokta hastalığı bulunur.
- Bir gözde sarı nokta hastalığı bulunması: Bir gözünde hastalık bulunanların yaklaşık %90'ında 2 yıl içinde diğer gözde de hastalık gelişir.
TEDAVİ
Sarı nokta hastalığında erken tanı ve erken başlanan tedavi büyük önem taşır. Çünkü mevcut tedavilerle var olan görme kaybı çoğunlukla geri döndürülemez, ancak ilerlemesi durdurulabilir. Erken tanı için düzenli olarak gözlerinizi kontrol ettirmeniz gerekir.
Göz muayenesinde görme keskinliğinin değerlendirildiği rutin muayenenin yanı sıra kapsamlı bir retina muayenesi sarı nokta hastalığının tanısında büyük önem taşımaktadır. Erken tanı için düzenli doktor kontrollerinin yanı sıra evde kendi kendinize yapabileceğiniz basit bir test de.
Kuru tip sarı nokta hastalığı/makula dejenerasyonu : Eğer kuru tip hastasıysanız düzenli aralıklarla göz doktoruna gitmeniz ve koruyucu olarak göz için gerekli vitamin ve mineralleri içeren antioksidan etkili ilaçlar kullanmanız önerilmektedir.
• Yaş tip sarı nokta hastalığı/makula dejenerasyonu: Bu tip hastalarda oluşan görme kaybı genellikle geri döndürülememekle birlikte, başarılı bir tedavi ile görme kaybının ilerlemesi durdurulabilmekte ve/veya yavaşlatılabilmektedir.
Günümüzde uygulanan tedavi seçeneklerinden biri de fotodinamik tedavidir. Fotodinamik; ışıkla aktif hale gelen bir ilacın damar içine verilmesini takiben, yakıcı olmayan bir lazer uygulamasını kapsayan 2 aşamalı bir tedavi şeklidir.